رشته‌های تحصیلی بسیار زیادی وجود دارند که هر کدام از آن‌ها به دنبال اهداف خاصی هستند. دانش‌آموزان و داوطلبان کنکور معمولا به دنبال رشته‌های مهندسی و پزشکی هستند. بسیاری از داوطلبان می‌خواهند در رشته پزشکی، دندانپزشکی یا داروسازی قبول شوند. برخی دیگر به دنبال رشته‌های مهندسی، برق، عمران و غیره هستند. یکی از رشته‌هایی که در چند سال اخیر بسیار مابین داوطلبان محبوبیت پیدا کرده است رشته مهندسی پزشکی است. مهندسي پزشكي چیست؟ این رشته چه گرایش‌هایی دارد و در کدام دانشگاه‌ها ارائه می‌شود؟ داوطلبان باید قبل از انتخاب این رشته، اطلاعات کاملی در مورد آن داشته باشند. ما در این مطلب به صورت جامع، رشته مهندسي پزشكي را به شما معرفی می‌کنیم و دروس اختصاصی و گرایش‌های آن را توضیح می‌دهیم.
رشته مهندسی پزشکی چیست؟
رشته مهندسي پزشكي یکی از رشته‌های مشترک مابین گروه ریاضی و تجربی است. این رشته که با نام‌های مهندسی زیست پزشکی و پزشکی ترمیمی نیز شناخته می‌شود یک پل مابین رشته مهندسی و پزشکی است. مهندسی پزشکی(Biomedical engineering)، رشته‌هایی مانند مکانیک، الکترونیک، کامپیوتر و مهندسی را به رشته پزشکی متصل می‌کند.
این رشته یک هدف مهم دارد و آن ارائه راه‌حل‌هایی برای مشکلات درمانی و پزشکی با استفاده از علم مهندسی است. مهندسي پزشكي کمک می‌کند تا پزشکان با استفاده از فناوری‌های جدید بیماری‌ها را تشخیص دهند و بیماران را به راحتی درمان کنند. دانشجویان این رشته پس از فارغ‌التحصیلی می‌توانند در نصب و راه‌اندازی تجهیزات پزشکی و ساخت آن‌ها نقش پررنگی داشته باشند. آن‌ها دستگاه‌های جدید را برای بیماران طراحی می‌کنند و به آن‌ها طریقه استفاده از دستگاه‌ها را آموزش می‌دهند.
دروس رشته مهندسی پزشکی
این رشته مابین دو گروه ریاضی و تجربی مشترک است به همین دلیل درس‌های این رشته نیز ترکیبی از دو گروه تجربی و ریاضی است. داوطلبان باید در طول دوره کارشناسی 140 واحد درسی را سپری کنند. دوره کارشناسی شامل 4 دوره و واحدهای درسی زیر است:
- دروس عمومی: 20 واحد
- دروس پایه: 26 واحد
- دروس اصلی: 47 واحد
- دروس تخصصی: 47 واحد
درس‌های عمومی و مشترک رشته مهندسي پزشكي برای تمامی گرایش‌های مقطع کارشناسی به صورت زیر است:
- ریاضی عمومی
- معادلات دیفرانسیل
- فیزیک عمومی
- محاسبات عددی
- استاتیک و مقاومت مصالح در مهندسي پزشكي
- تجهیزات عمومی بیمارستان‌ها و کیلینیک‌های پزشکی
- برنامه‌نویسی کامپیوتر
- آمار حیاتی و احتمالات
- مقدمه‌ای بر مهندسي پزشكي زیستی
- ریاضیات مهندسی
- مدارهای الکتریکی
- الکترونیک
- مدارهای منطقی
- بهداشت عمومی
- فیزیولوژی
- آناتومی
- فیزیک پزشکی
- اصول توانبخشی وسایل و دستگاه‌ها
- اصول و کلیات مدیریت خدمات بهداشتی ـ درمانی
- اصول سیستم‌های رادیولوژی و رادیوتراپی
- زبان تخصصی مهندسي پزشكي
- بیوفیزیک
- کارورزی
- پروژه
گرایش‌های مقطع کارشناسی مهندسی پزشکی
این رشته در مقطع کارشناسی دارای گرایش‌های زیر است:
- بالینی
- بیوالکتریک
- بیومکانیک
- بیومتریال
- مهندسی بافت
- پردازش تصاویر پزشکی
- مهندسی توانبخشی
- مهندسی ورزش
- مدل‌سازی سامانه‌های فیزیولوژیکی
- ابزار دقیق در مهندسي پزشكي
گرایش بالینی
مهندسي پزشكي بالینی (Clinical engineering) یکی از گرایش‌های مهندسي پزشكي است. دانشجویان در این گرایش، پیاده‌سازی فناوری پزشکی و بهینه‌سازی خدمات بهداشتی را آموزش می‌بینند. مهندسي پزشكي بالینی نقش مهمی در آموزش و نظارت تکنسین تجهیزات پزشکی دارد. دانشجویان این رشته پس از فارغ‌التحصیلی بر پیشرفت قسمت‌های فنی بیمارستان نظارت دارند.
گرایش بیوالکتریک
دانشجویان در این گرایش، نحوه استفاده از دانش الکترونیک و کامپیوتر را در حوزه پزشکی آموزش می‌بینند. دانشجویان مهندسي پزشكي بیوالکتریک پس از فارغ‌التحصیلی می‌توانند از اصول الکتریکی، مغناطیسی و الکترومغناطیسی در حوزه پزشکی استفاده کنند.
بیوالکتریک (Bioelectromagnetics) مخفف زیست الکترومغناطیس است. دانشجویان این رشته سیستم‌هایی مانند تصویربرداری و پرتوپزشکی را طراحی می‌کنند. این گرایش درس‌های مشترکی با رشته‌های کامپیوتر و برق دارد.
دروس تخصصی مهندسی پزشکی گرایش بیوالکتریک
- مدارهای الکتریکی
- الکترونیک
- حفاظت الکتریکی در سیستم‌های بیمارستانی
- ماشین‌های الکتریکی مستقیم و متناوب
- تجزیه و تحلیل سیستم‌ها
- مقدمه‌ای بر هوش محاسباتی و زیستی
- میکروپروسسو
- مخابرات آنالوگ و دیجیتال
- تکنیک پالس
- سیستم‌های کنترل خطی
- اندازه‌گیری الکترونیکی
گرایش بیومکانیک
دانشجویان در گرایش بیومکانیک، مفاهیم مکانیکی را در زمینه‌های پزشکی مطالعه می‌کنند. هدف این گرایش تولید اندام‌های مصنوعی، پروتزها و ایمپلنت‌هاست. دانشجویان این گرایش بیشتر مباحث مربوط به فیزیک و مکانیک کلاسیک را مطالعه می‌کنند. تحلیل حرکتی اندام‌ها و کاربرد رباتیک در پزشکی نیز در این گرایش بررسی می‌شود.
دروس تخصصی مهندسی پزشکی گرایش بیومکانیک
- ترمودینامیک و انتقال حرارت
- طراحی و تولید به کمک کامپیوتر
- شیمی عمومی
- خواص مواد مهندسی
- مقدمه‌ای بر کاربرد مواد مهندسی در پزشکی
- مکانیک سیالات
- کینزیولوژی و بیومکانیک مقدماتی
- ارتز و پروتز
- طراحی اجزا
- دینامیک و ارتعاشات در مهندسي پزشكي
- دینامیک ماشین
- بیوشیمی
گرایش بیومتریال
دانشجویان در این رشته بر روی ساخت وسایل پزشکی مانند وسایل پزشکی مصنوعی و طبیعی تمرکز دارند. رشته مهندسی پزشکی گرایش بیومتریال بر روی شناخت مواد و ترکیب‌های طبیعی و مصنوعی نیز تمرکز زیادی دارد. دانشجویان فارغ‌التحصیل این رشته با کار مواد مختلف از قبیل پلیمرها، سرامیک‌ها، کامپوزیت‌ها و مواد فلزی در بدن انسان بیشتر آشنا می‌شوند.
دروس تخصصی مهندسی پزشکی گرایش بیومتریال
- ترمودینامیک
- شیمی عمومی
- خواص مواد مهندسی
- انتقال جرم و انتقال حرارت
- فرآیند شکل‌دهی و ساخت بیومتریال‌ها
- پروتزهای بیومتریال‌ها
- کارگاه آزمون‌های بیولوژیکی
- شیمی آلی
- دینامیک و ارتعاشات در مهندسي پزشكي
- مکانیک سیالات
- بیوشیمی
- مقدمه‌ای بر کاربرد مواد مهندسی در پزشکی
- پدیده‌های نفوذ
گرایش مهندسی بافت
دانشجویان این رشته، ساختارهای سلولی و درون سلولی را مطالعه می‌کنند. رشته مهندسي پزشكي با گرایش مهندسی بافت ساختار سلول و تاثیر آن بر حالات مختلف بیماری رو بررسی می‌کند. دانشجویان فارغ‌التحصیل مهندسی بافت (Tissue engineering) برای جایگزینی یا ترمیم قسمت آسیب دیده بدن تلاش می‌کنند.
گرایش پردازش تصاویر پزشکی
دانشجویان این رشته با استفاده از فناوری‌های تحلیل پردازش الکتریکی، تغییرات فیزیکی در بدن انسان را تجزیه و تحلیل می‌کنند.
گرایش مهندسی توانبخشی
این گرایش یکی از جدیدترین گرایش‌های رشته مهندسي پزشكي است. هدف در این مقطع، افزایش توانایی و بهبود کیفیت زندگی افراد است. دانشجویان این رشته به ساخت دستگاه‌هایی کمک می‌کنند که تاثیر بسیار زیادی بر روی زندگی افراد دارد.
گرایش‌های کارشناسی ارشد مهندسی پزشکی
- مهندسی ورزش
- مهندسی بافت
- مهندسی بیو مواد
- مهندسی بیو مکانیک
- مهندسی بیوالکتریک
گرایش‌های دکتری مهندسی پزشکی
- مهندسی بیومتریال
- مهندسی بیومکانیک
- مهندسی بیوالکتریک
نرم‌افزارهای کاربردی رشته مهندسی پزشکی
دانشجویان این رشته باید بتوانند با نرم‌افزارهای زیر کار کنند:
ویژگی‌ها و مهارت‌های دانشجویان مهندسی پزشکی
- داشتن علاقه به درس‌های دو گروه ریاضی و تجربی
- خلاقیت و نوآوری
- آشنایی کامل به فروش و بازاریابی
- علاقه به کارهای تحقیقاتی و پژوهشی
- علاقه به کار در محیط‌های بیمارستان
- علاقه به ساخت دستگاه‌های جدید و تعمیر آن
شرایط ورود به رشته مهندسی پزشکی
دانش‌آموزان و داوطلبان رشته‌های تجربی و ریاضی می‌توانند با شرکت در آزمون سراسری و کسب یک رتبه مناسب در این رشته تحصیل کنند. برای بسیاری از داوطلبان این سوال به وجود می‌آید که شرایط ورود به رشته مهندسي پزشكي چیست؟ آن‌ها باید چه رتبه‌ای برای قبولی در این رشته کسب کنند؟ جواب این سوال‌ها کاملا بستگی به دانشگاه مورد نظر شما دارد. برخی از دانشگاه‌ها برای تحصیل در این رشته یک رتبه زیر 1000 از شما می‌خواهند و سایر دانشگاه‌ها تا رتبه زیر 10000 نیز برای این رشته قبول می‌کنند. شما می‌توانید برای داشتن اطلاعات بیشتر در این مورد با مشاوران موسسه ونوس تماس بگیرید.
فرصت‌های شغلی رشته مهندسی پزشکی
- طراحی و ساخت تجهیزات پزشکی
- متخصص تجهیزات پزشکی در بیمارستان
- متخصص ساخت تجهیزات پزشکی در شرکت‌های دانش بنیان
- طراحی و ساخت دستگاه‌های آزمایشگاهی
- ساخت بخش‌های مکانیکی سیستم‌های پزشکی
- طراحی و ساخت اندام مصنوعی برای بدن
- تعمیر وسایل و تجهیزات پزشکی
- انجام کارهای تحقیقاتی و پژوهشی
- نصب تجهیزات پزشکی
- ساخت انواع پروتز
- ساخت انواع دستگاه‌های کنترل خون و …
- ساخت دستگاه‌ها فیزیوتراپی
- فعالیت در بخش مراقبت‌های بهداشتی، ابزار پزشکی و دارویی
- فعالیت در سازمان‌های تحقیقاتی
مهندسی پزشکی بدون کنکور
یکی از سوال‌هایی که اکثر داوطلبان کنکور با آن مواجه هستند سوال آیا پذیرش این رشته بدون کنکور امکان‌پذیر است یا خیر؟ جواب این سوال بسیار ساده است. خیر؛ دانش‌آموزان و داوطلبان برای تحصیل در این رشته باید در آزمون سراسری شرکت کنند و رتبه قابل قبولی کسب نمایند.
درآمد رشته مهندسی پزشکی
مهندسي پزشكي یکی از رشته‌های محبوب ما بین داوطلبان کنکور است. این رشته با توجه به شرایط درمانی کشور از وضعیت خوبی برخوردار است. اکثر دانشجویان فارغ‌التحصیل این رشته در حوزه‌های صنعتی و تحقیقاتی در حال فعالیت هستند. شرکت‌ها و کارخانه‌های بزرگ درمانی و بهداشتی فارغ‌التحصیلان این رشته را استخدام می‌کنند.
سوالات متداول در مورد رشته مهندسي پزشكي
1) آیا تحصیل در مهندسي پزشكي بدون شرکت در آزمون سراسری امکان‌پذیر است؟
خیر- تمامی دانش‌آموزان و داوطلبان برای پذیرش در این رشته باید در آزمون سراسری شرکت کرده و رتبه قابل قبولی کسب کنند.
2) آیا این رشته در مقطع ارشد و دکتری نیز گرایش‌هایی دارد؟
بله رشته مهندسي پزشكي در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری گرایش‌های متفاوتی دارد.
3) داوطلبان کدام گروه برای تحصیل در رشته مهندسي پزشكي می‌توانند اقدام کنند؟
این رشته مابین گروه‌های تجربی و ریاضی یکسان است. این بدین معنی است که همه داوطلبان گروه ریاضی و تجربی می‌توانند در این رشته تحصیل کنند.
